21 Ocak 2025 tarihinde Bolu Kartalkaya Grand Kartal Otel'de meydana gelen yangın felaketinde 79 yurttaşımız hayatını kaybetmiş, birçok kişi yaralanmıştır.

Öncelikle hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı; yaralılara acil şifalar diliyoruz.

Bu acı olay, yapıların yalnızca deprem, sel gibi doğal afetlere karşı değil, yangın gibi önlenebilir felaketlere karşı da dirençli olması gerektiğini bir kere daha ortaya koymuştur. Yapı güvenliği, yalnızca tasarım aşamasında değil, inşaat sürecinde ve kullanım-işletme döneminde de düzenli denetim ve bakım çalışmaları ile sağlanmalıdır. Özellikle büyük bina ve işletmelerde, İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) uzmanlarının sürece dahil edilmesi gerektiği bu elim kaza ile bir kere daha anlaşılmıştır.

Binaların taşıyıcı sistem ve malzemesinden bağımsız olarak, tüm sistem ve malzemeler için, yangın güvenliği koşulları ve alınacak önlemler için başta "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik" olmak üzere, ilgili tüm güncel mevzuata uygun olacak şekilde düzenli aralıklarla gözden geçirilmelidir. Risk yönetimi anlayışı çerçevesinde, zamanında ve proaktif önlemler alınması büyük önem taşımaktadır. Bu önlemler arasında;

• Erken ikaz-alarm sistemleri,
• Yağmurlama (Sprinkler) uygulamaları,
• 21,5 metreyi aşan yapılarda 'korunumlu', 30,5 metreyi aşan yapılarda 'basınçlandırılmış (dumansız)' kaçış merdivenleri,
• Yatay ve düşeyde yangın bölme duvarlarının kullanımı,
• Dumanda zeminde acil çıkış yönlendirme ve ışıklı çıkış (EXIT) levhaları,
• Elektrik havalandırma tesisat delikleri ve alev almaz kablo kullanımı,
• LPG'li araçların kapalı otoparka alınmaması,
• Yangın izleme ve müdahale sistemlerinin düzenli bakım ve kontrollerinin yapılması,
• Yangın tatbikatlarının düzenlenmesi ve personelin acil durum eğitimi,

ve benzerleri yer almaktadır. Özellikle yüksek ısı, ateş, yanıcı parlayıcı maddelerin bulunduğu mutfak gibi yerlerde özel önlemler alınması, kolay tutuşan yanıcı kaplama, perde, çerçeve vb malzemelerin bu alanlarda tercih edilmemesi gereklidir. Kaplamalarda yanmaz ya da yüzey koruyucu teknolojilerin uygulanması, tehlikelerin minimize edilmesi ve yangına hazırlıklı olunması hayati önem taşımaktadır. Kısaca bina tasarımından malzeme seçimine pasif ve aktif korunma önlemlerinin alınması gerekmektedir.

Bunun yanı sıra, itfaiyenin erişiminin zor olduğu bölgelerde, yerel itfaiye birimlerinin kurulması, hızlı müdahale açısından kritik bir gerekliliktir.

Betonarme karkas yapı ciddi bir yangın geçirdiğinden, otelin tekrardan açılması için sadece boya, badana, perde, kapı, halı gibi tefrişatının yapılması yeterli olmayacaktır. Yapıdaki beton ve çelik malzemenin yangın açısından incelenip gerekiyorsa statik olarak yapıya müdahale de edilmelidir.

Ülkemizde, bu tür önlenebilir felaketlerin tekrarlanmaması için eğitim, proaktif önlem, düzenli kontrol ve yaptırımların önemini bir kere daha vurguluyoruz.

Saygılarımızla,

ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü