İKSD - İskele Kalıp Sanayicileri Derneği ve ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü

Eğitim Amaçlı Kalıp Çalışması ( İKSD - İskele Kalıp Sanayicileri Derneği )

iksd.com.tr

Çalışmanın amacı ve içeriği:

İskele Kalıp Sanayicileri Derneği (İKSD) ülkemizin kalkınması, uluslararası pazarlardaki rekabet gücümüzün ve ihracatımızın arttırılması, sektörün sorunları, çözümleri ve sektörel işbirlikleri konusunda çalışmalar yürütmeyi hedeflemektedir. ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü, Türkiye’nin en iyi öğrencilerini, en güncel bilgilerle donatmak, hem ülkemiz hem dünya geneli için problem çözücü, tasarım, uygulama, idarecilik, yaratıcılık gibi alanlarda en iyisini hedeflemektedir. Bu amaçların birleşiminde, Türkiye’de bir ilk olarak öğrencilerimiz için son teknoloji kalıp ve iskele tekniklerinin örneklerini görmeleri, eğitimleri boyunca teknik donanımlarını geliştirebilmeleri için bir çalışma yapılmıştır. Bölümümüzün bahçesinde güzel bir bölgede açık hava teşhir parkı oluşturulmuş ve duvar, kolon, kiriş, döşeme kalıpları, iskele ve bağlantı detaylarını da içeren sergi, İKSD ve üyelerinin değerli katılımlarıyla oluşturulmuştur. Çizimlerle projenin detaylarını, ilgili fotoğrafları ve faydalı linkleri bu canlı sayfada bulabilirsiniz. Bu sayfaya teşhir alanında bulunan karekod üzerinden ulaşılabilmekte, cep telefonu ve bilgisayar üzerinden canlı sunulan sayfa ile farklı faydalı bilgilere ulaşılabilmektedir. 

Bu konuda karşılıksız destekleri için İskele Kalıp Sanayicileri Derneği (İKSD) ve değerli üyelerine Öğrencilerimiz, Bölümümüz ve bilginin paylaşılması konusundaki vizyonları için çok teşekkür ederiz. Kurulma ve hazırlık çalışmalarında yoğun emek harcayan Gürkan Kasap beye ve bu fikir babası Ruhi Tarhan hocamıza özel teşekkürlerimizi iletirim.

Prof. Dr. Ahmet Türer

Bölüm Başkanı

İnşaat Mühendisliği Bölümü

Orta Doğu Teknik Üniversitesi

Ankara

Linkler:

http://www.iksd.com.tr/teknik-bilgi/standartlar/

http://www.iksd.com.tr/teknik-bilgi/sunumlar/

Faydalı Bilgiler:

Kalıp nedir ?

Kalıp nedir ? Betonun istenen formu almasını sağlayan ve beton yeterli dayanım kazanıncaya kadar onu taşıyan yardımcı yapı elemanlarına “KALIP“ denir.

• Kalıp içine beton dökülen yardımcı yapı elemanlarının genel adıdır.

• Betona şekil verilmesini sağlar. Tahta, çelik, alüminyum ve plastik genel olarak kalıp üretiminde kullanılan malzemelerdir.

• Kalıp yüzeyi beton ile temas halindedir ve istenen beton yüzey kalitesine göre kalıp yüzey seçimi yapılır.

• Kalıbın ve kalıbı taşıyan elemanların taze beton basıncını karşılayacak yeterli dayanıma sahip olması gerekmektedir. Beton yeterli dayanımı elde ettiği zaman kalıp sökülüp, dışarı alınmalıdır.

İyi bir kalıp nasıl olmalıdır?

• Çabuk ve kolay kurulmalı, sökülmelidir

• Birleşimleri kolay ve hızlı olmalıdır

• Basit detaylarla çözülmelidir

• Gelen yükleri taşıyabilecek kadar dayanıklı olmalıdır

• İyi bir beton yüzeyi elde edilmesini sağlamalıdır

• Ekonomik olmalıdır

• Sızdırmaz olmalıdır

• Tekrar, tekrar kullanılabilmelidir

• Çalışanlar için güvenli olmalıdır

• Ölçülerinde olmalıdır

• Hafif olmalıdır

• Vinç kapasitesini geçmemelidir

Kara Kalıp Nedir ?

Geleneksel tahta kalıp sistemine verilen addır. 5x10 ve 10x10 kerestelerden oluşmaktadır, beton gören yüzü ise tahta veya plywood ile kaplanır. Döşemelerde sırıklar, 10x10 direkler veya teleskopik dikmeler kullanılır.

Endüstriyel İnşaat Kalıbı Nedir?

Endüstriyel inşaat kalıpları ise çelikten, alüminyumdan veya plastikten yapma prefabrike modüllerden oluşmaktadır. Kalıpların beton gören yüzeyi ise elde edilmek istenen yüzey kalitesine göre plywood, saç veya plastik kaplı olmaktadır. Modüller birbirlerine civata, kilit veya pimler vasıtasıyla çok hızlı birleştirilebilmektedir. Geleneksel kara kalıba göre çok daha hızlıdır, çok daha fazla tekrar sayısına ulaşırlar.

Güvenli iskele Nedir?

Çökmeyecek, devrilmeyecek ve üzerindeki çalışanın yüksekten düşmesini engelleyecek şekilde tasarlanmış ve bu konularda denetlenip belgelendirilmiş iskeledir.

 

İskelenin kurulumu, kullanımı ve sökümü sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar;

 

I. Standartlara uygun olarak üretilmiş ve TS –EN sertifikalarına sahip iskele sistemi kullanılmalıdır.

II. Yapılacak işe en uygun iskele sistemi seçilmelidir.

III. İskelenin kullanılacağı şekilde projesi ve statik hesabı yapılmalıdır.

IV. İskelelerin hesabı, iskelenin kendi ağırlığını, düşey ve yatay hizmet yüklerini, rüzgâr ve kar yüklerini güvenle taşıyacak şekilde yapılmalıdır.

V. İskeleler projesine uygun olarak yetkin teknik personel nezaretinde MYK belgeli İskele kurulum elemanları tarafından kurulmalı ve sökülmelidir.

VI. İskelelerin belirtilen aralıklarla periyodik kontrolleri yapılmalıdır 

http://www.guvenliinsaat.gov.tr/ 

KALIP VE İSKELE SİSTEMLERİNDE KULLANILAN BAZI TERİMLER VE BUNLARIN TANIMLAR

Kalıp / Formwork

Betonun mimari ve statik açıdan gerekli ölçü ve formu almasını sağlayan ve beton kendini taşıyabilecek düzeyde sertleşene kadar, maruz kaldığı taze beton yüklerini güvenli bir şekilde taşıyabilen yardımcı yapı elemanlarına kalıp denir.

Kalıp İskelesi/ Falsework

Döşeme ve kiriş kalıplarının projeye uygun yüksekliklerde kurulmasını sağlayan, döşeme ve kiriş kalıplarına gelen TS EN 12812'de tanımlanan yükleri taşıyarak zemine ileten taşıyıcı iskelelere kalıp iskelesi denir.

Çalışma İskelesi / Scaffolding

Binaların ve diğer yapıların inşa, bakım, onarım ve yıkım işlerinin gerçekleştirilmesinde güvenli bir çalışma ortamının oluşturulması ve bu ortama güvenli erişimin sağlanabilmesi için gerekli olan geçici iş ekipmanlarıdır.

Geçici İş Ekipmanları / Temporary Work Equipments

Bir inşaat projesinin yapımında kullanılan, yapının üzerinde kalıcı olarak yer almayan her türlü iş makinası, el aleti ve benzeri donanımlara geçici iş ekipmanları denir.

Geleneksel Ahşap Kalıp / Conventional Timber Formwork

Ana elemanlar olarak ahşap 5x10, 10x10, 2 cm tahta ve benzeri inşaatlık kerestelerin kullanıldığı, birleşimlerin genellikle çiviler ile yapıldığı, işçilik faktörünün ön planda olduğu kalıp ve iskele uygulamalarıdır.

Endüstriyel Kalıp / Industrial Formwork

Yapıların kalıp ve iskele imalatlarında, iş güvenliği seviyesini, verimliliği ve kaliteyi arttırmak, maliyetleri düşürmek amacı ile uzman mühendisler tarafından, uluslararası standartlara uygun olarak tasarlanan, projelendirilen ve fabrikasyon olarak üretilen, kalıp ve iskele sistemleridir.

Düşey Kalıp / Vertical Formwork

Kolon, perde duvar, ayak ve benzeri düşey taşıyıcı yapı elemanları için kullanılan kalıplardır.

Yatay Kalıp / Horizontal Formwork

Döşeme ve kirişler gibi "yatay" taşıyıcı yapı elemanları için kullanılan kalıplardır.

Eğimli Kalıp / Inclined Formwork

Eğik kolon, kiriş ve döşeme gibi "eğimli" taşıyıcı yapı elemanları için kullanılan kalıplardır.

Kolon Kalıbı / Column Formwork

Betonarme kolonlara gerekli ölçü ve formu vermek için kullanılan düşey kalıp sistemleridir.

Panel Kalıp / Panel Formwok

Yüksek mukavemetli metal profillerin kaynaklı birleşimi ile üretilen modüler ebatlara sahip çerçevelerin bir yüzeyinin ahşap kalıp levhası ya da metal bir levha ile kaplanması sonucu oluşturulan, fabrikalarda uluslararası standartlara uygun olarak seri üretimleri yapılabilen, ön montaj aşamasına gerek duymadan kullanılabilen, düşey ve yatay kalıp sistemleridir.

Monolitik Kalıp / Monolithic formwork

Düşey ve yatay kalıpların birlikte kullanılarak betonunun tek seferde döküldüğü kalıp sistemleridir.

Tünel Kalıbı (Bina) / Tunnel Formwork (Residential)

Düşey taşıyıcı yapı elemanlarının kolon yerine perdelerle çözüldüğü, genellikle depreme dayanıklı toplu konut projelerinde kullanılan, özel bir monolitik kalıp sistemidir.

Tünel Kalıbı (Altyapı) / Tunnel Formwork (Infrastructural)

Tünel yapılarının inşaatlarında tünel formunun verilerek döküm yapılabilmesini sağlayan kalıp sistemleridir.

Prekast Kalıbı / Precast Formwork

Prefabrikasyon yöntemi ile fabrika ortamında üretilen betonarme yapı elemanlarının (kolon, kiriş, döşeme, cephe elemanı vb) üretiminde kullanılan kalıplara prekast kalıbı adı verilir.

Hidro-mekanik kalıp / Hydro-mechanical formwork

Beton dökümünün tamamlanmasının ardından bir sonraki döküm yerine hidrolik sistemler yardımıyla taşınabilen kalıp sistemleridir.

Ahşap Kiriş / Timber H Beams/Timber Beam

Ahşap hammaddeden, fabrikalarda uluslararası standartlara uygun olarak seri üretimi yapılabilen, mahya ızgaralı kalıp sistemlerinde her iki yönde taşıyıcı kiriş olarak kullanılabilen, H kesitli, sertifikalı taşıyıcı kirişlere ahşap kiriş adı verilir.

Kalıp Levhası / Formwork Sheet

Endüstriyel kalıplarda beton gören yüzeylerde kullanılan düzlemsel elemanlardır. Kalıp levhalarında genellikle ahşap kullanılmakla birlikte çelik, plastik ya da kompozit malzemeler de kullanılabilir.

Ahşap Kalıp Levhası / Plywood

İnce soyulmuş ağaç levhalarının, lif doğrultuları birbirine dik olacak şekilde yüksek basınç altında preslenerek yapıştırılması ile üretilen kontrplak isimli ürünün, endüstriyel kalıplarda beton gören yüzeylerde kullanılacak şekilde özel olarak tasarlanmış cinsine plywood denir.

Ayar Mili / Spindle

Kalıp iskeleleri ve çalışma iskelelerinde, iskelelerin en alt ve en üst elemanları olarak kullanılan, iskele yüksekliklerini milimetrik olarak ayarlamaya yarayan, üzerine diş açılmış çelik çubuk ya da borulardır.