ODTÜ Geoteknik Anabilim Dalı Tarihi:

Geoteknik Anabilim Dalının tarihçesi Dr. Altay Birand tarafından hazırlanmıştır.

1962 yılında yüksek lisans öğrencisi olarak başladığım zamanda henüz Yrd. Doç. Dr. olan Sayın Hüsamettin Güz bölümün tamamını oluşturuyordu. Laboratuvarın yeri ise Dikmen-Genelkurmay Kavşağı Yolunun hemen yakınlarında, TBMM'nin bahçesindeki bir barakaydı. 20 m'ye 15 m'lik içerisinde Sayın Güz'ün kullandığı bir ofisin de bulunduğu ebatlarda idi. Teknisyen olan İlhan Bey, Haydar Bey; yardımcı teknisyen olan ve sondaj ile numunelendirme işlerinden sorumlu olan Osman Beyler de vardı.

Yüksek lisans çalışmalarımın ilk yılında öğrenci asistanı oldum ve Sayın Akın Önalp Bey de benden kısa bir süre sonra asistan oldu. Laboratuvar ekipmanları Soiltest Firmasından alınmıştı, ancak; aralarında sadece bir set elek, iki hidrometre, iki adet konsolidasyon aleti, bir direk kesme cihazı, iki tane kompaktör ve üç eksenli basınç deney düzeneklerinden oluşmaktaydı. Bunların laboratuvara taşınması ve kurulması (gerektiğinde sırtımızda) da bizim sorumluluğumuzdaydı. Bu cihazların kalibrasyonları ile birlikte aynı zamanda düşen seviyeli ve sabit seviyeli geçirimlilik testlerinin düzeneklerinin sıfırdan kurulumlarını da yapmak durumundaydık. Şansımıza başımızda o zamanki sözleşmeli öğretim üyesi olan Sayın Burçin Arkan Bey vardı. 1963 sonunda doktorasını İngiltere Birmingham Üniversitesinde tamamlamış olan Sayın Dr. Ilgaz Alyanak aramıza katıldı, onu, eskiden Amerika'da çoğunlukla köprüler ve köprü temelleri ile betonarme tonozlu yapılar üzerine çalışmakta olan, eski İTÜ öğretim üyesi, o zaman Doç. Dr. olan Sayın İsmet Ordemir takip etti. Sonrasında, Sayın Çetin Soydemir Bey; hala askerlik görevini yapmakta iken, Sayın Arkan Bey'in yerine geçti ve iki dönem İleri Zemin Mekanik derslerinin gizemlerini açıkladı ve kadrolu öğretim üyesi oldu. Üyelerimiz yetenekliydiler ve gerçekten de araştırma ve eğitimden keyif alıyorduk. 1963 sonunda laboratuvar binalarımızı bugünkü kampüsümüze taşıdık. Tüm cihazları demonte edip, taşındıktan sonra yeniden montajlarını yapmak zorundaydık. Yüksek lisans çalışmalarımı 1964 yılında tamamladım. Tam zamanlı asistan olarak kabul gördükten sonra Sayın Dr. Alyanak gözetiminde, 1969 yılında tamamladığım, doktora çalışmalarıma başladım.

Ofisimiz olmadığından Sayın Dr. Alyanak ve Sayın Prof. Ordemir bugünkü üç eksenli basınç test odasını paylaşıyorduk. Bu dönemde; İngiltere'den yüksek lisans almış olarak gelen Sayın Türker Mirata, eğitmen olarak takımımıza katıldı. Yeni asistanlar alınacaktı; Sayın Yıldız Güvenç (Wasti) Hanım üç başvuru (kendisi haricinde, Akın Önalp Bey ve Ses İnan Hanım) içerisinden seçilen kişi oldu. 1966 yılında Sayın Soydemir Bey doktorası için Princeton'a, Sayın Prof. Ordemir Bey ise Columbia Üniversitesine UNESCO Profesörü olarak gittiler. Sayın Soydemir Bey 1971 yılında, Sayın Ordemir ise 1969 yılında geri dönüş yaptılar. Bu arada, bizler de zemin laboratuvarını zenginleştirmek zorundaydık. Yeni ve daha hassas ekipmanlar satın alındı. Daha yeni ve özellikli bir üç eksenli basınç deney düzeneği, otomatik kompaktör, Geonor geçirimlilik test cihazı ve benzerleri satın alındı. 1969 yılında Sayın Yener Özkan Bey Utah Üniversitesinden ikinci (birincisi İTÜ'den) yüksek lisansını tamamlayıp, geri döndü. Henüz 1965 yılından beri Ulaştırma Bölümünde asistan olmasına rağmen, Geoteknik Bölümünden o kadar çok sayıda ileri seviye ders almıştı ki bize katıldı.

Sayın Ufuk Ergun Bey, Sayın Mete Öner Bey, Sayın Erdil R. Tuncer Bey ve Sayın Orhan Erol Beyler ekibimize katıldıkları için şanslıydık. Şahsım, Sayın Dr. Wasti ve Sayın Dr. Özkan doktora çalışmalarımızı ODTÜ'de bitirdik. Ardından gelen doktora serileri şöyleydi: Dr. Erol ve Dr. Tuncer Iowa Devlet Üniversitesi, Dr. Öner Norveç Geoteknik Enstitüsü, Dr. Mirata ve Dr. Ergun ise Imperial College. Önceleri Almanya'da çalışmakta olan Dr. Mete Erdemgil grubumuza katıldı ve birkaç yıl sonra özel sektörde çalışmak üzere ayrıldı. Prof. Alyanak da danışman olarak İngiltere'de çalışmak üzere ayrılmıştı, ama iki yıl sonra gruba tekrar katıldı. Dr. Tuncer önce Irbid Üniversitesi'ne (Ürdün) sonra da Doğu Akdeniz Üniversitesi'ne gitmek için ayrılmıştı. Dr. Öner Amerika için ayrıldı. Dr. Erol Libya'da çalışmak için ayrılmasına rağmen neyse ki 1983 yılında döndü. O zamanlar asistan olan, Sayın Dr. Erdal Çokça Bey, ODTÜ'den 1992 yılında doktorasını aldı. Sonra Sayın Dr. Bahadır Sadık Bakır Bey Iowa Devlet Üniversitesi'nden doktorasını aldıktan sonra ekibimize tekrar katıldı. Sayın Kemal Önder Çetin Bey Berkeley doktoru, Sayın Dr. Derin Ural Princeton doktoru, İTÜ için ayrıldılar. Ekibimiz, Temel Mühendisliği, Doygun ve Doygun Olmayan Zemin Davranışları, Zemin Dinamikleri, Teorik Zemin Mekanikleri, Çevre Geoteknik Mühendisliği gibi dallarda uzmanlardı. Çeşitli önemli danışmanlık çalışmaları ile yüzlerce yüksek lisans ve doktora tez çalışmaları bu kadro tarafından uzun yıllar süresince yapılmıştır. Kusursuz araştırma makalelerinin sayısı bu grubun başarısının sessiz tanıklarıdır. Yıllar geçtikçe üyelerimiz önemli pozisyonlar üstlenmişlerdir: Sayın Prof. Ordemir iki kere Mühendislik Fakültesi Dekanı olmuş, sonrasında ODTÜ Rektörlüğü, Sayın Prof. Alyanak yine ODTÜ Rektörlüğü, Sayın Prof. Soydemir ve Sayın Prof. Erdemgil Rektör Yardımcılığı, Sayın Prof. Birand İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanlığı, Rektör Yardımcılığı, Mühendislik Fakültesi Dekanlığı ve Kamu İşleri Bakanlığı Müsteşarlığı, Sayın Prof. Özkan ve Sayın Prof. Erol İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcılıkları ve son olarak Sayın Prof. Çokça İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcılığı ve Bölüm Başkanlığı yapmışlardır. Geçtiğimiz son on yıl boyunca, öncelikle bölüm pek çok değerli asistan kazanmış ancak sonra onların, üniversite düzenlemeleri neticesinde sözleşmelerini iptal etmek zorunda kalınmıştır. Kanımca bu tamir edilemez bir kayıptır...